تبیین مدلی به منظور ارتقاء مدیریت خطر بحران با رویکرد اجتماع محور، نمونه موردی: یکی از اجتماعات محلی تهران

Authors

  • زینب السادات مطهری کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
  • مجتبی رفیعیان دانشیار شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
Abstract:

بحران ها رویدادهایی هستند که موجب بروز اختلال در کارکرد طبیعی جامعه و دورشدن افراد و گروه ها از نظام برنامه ریزی شان می شوند. این وقایع با توجه به ماهیتشان، می توانند به دوطیف طبیعی و انسان ساخت تفکیک شوند. اغلب حوادث غیرمترقبه (بحران ها) اثرات منفی و ناگواری بر جوامع انسانی، محیط طبیعی و اقتصاد می گذارند. همواره اجتماعات محلی اولین کمک کنندگان به آسیب دیدگان بلافاصله پس از وقوع زلزله بوده اند. بنابراین باید به توانمندسازی هرچه بیشتر آن ها مبادرت ورزید. با توجه به این مهم در این پژوهش مدلی به منظور سنجش ارتباط میان مؤلفه های اجتماعی تاب آوری و مؤلفه های مدیریت خطر پذیری بحران ارائه شده است. بنابراین مدل بعد اجتماعی تاب آوری در چهار لایه فردی، گروهی، سازمانی و شبکه ای در اجتماع محلی تحت عنوان سرمایه اجتماعی مرتبط با بحران مفهوم سازی و در هر سطح به صورت مجزا دو مفهوم ادراک خطر1 و مهارت های مقابله با آن بررسی شد. در سطح فردی نیز نوع دوستی، مشارکت و تعاون، اعتماد، باورها و ارزش های دینی و تعلق به محله مورد ارزیابی قرار گرفت. در سطح گروهی فرآیندهای شکل گیری و مدیریت گروه های داوطلب واکنش اضطراری محله و در سطح سازمانی عملکرد نهادهای محلی بررسی شد. در سطح چهارم به مفهوم شبکه های اجتماعی محله توجه و مواردی مانند شبکه همسایگان، دوستان، خویشاوندان، بسیج، مساجد و هیأت‌های مذهبی در تحلیل مدنظر قرار گرفت. توجه به مؤلفه‌های مذکور در هر لایه برای افزایش تاب آوری اجتماع در برابر بحران ضروری است. در نهایت با طراحی چهار پرسشنامه متناسب با سطوح چهارگانه، در یکی از محله های منطقه 20 شهر تهران داده های مورد نیاز برای تحلیل کمی فراهم شد. روش تحقیق از نوع تحلیلی- توصیفی و روش همبستگی است که ابزار اصلی مورد استفاده مطالعه ادبیات نظری، پرسشنامه و مصاحبه می باشد. به طور کلی می توان گفت میان میزان سرمایه اجتماعی مرتبط با بحران در سطوح چهارگانه اجتماع محلی و مؤلفه های مدیریت خطرپذیری بحران در سطوح مختلف رابطه معناداری وجود دارد. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

طراحی مدلی برای مطالعه رویکرد مدیریت ریسک بحران اجتماع محور مطالعه موردی طرح دوام(داوطلبین واکنش اضطراری محلات)

با توجه به اثرات تخریبی بلایای طبیعی و با توجه به این مطلب که کشور ما از کشورهای در معرض بلایا و مخاطرات طبیعی است، پرداختن به برنامه‌ها و اصول کاهنده بلایای طبیعی و اثراتشان، توجهی ویژه را طلب می‌نماید. اغلب سیاست‌های اجرایی با محدودیت مداخله‌ی کالبدی مواجه‌اند، درحالی‌که مؤلفه‌های اجتماع‌محور امروزه جایگاه بسیار والایی را در این زمینه به خود اختصاص داده‌اند. در واقع رویکرد سنتی که فقط بر جنبه...

full text

تبیین الگوی جانمایی پایگاه های مدیریت بحران با استفاده از GIS ، نمونه موردی شهر تهران منطقه3

رشد سریع و لجام گسیخته‌ی شهرنشینی منجر به درهم‌ریزی نظام توزیع خدمات و نارسایی سیستم خدماتی است که امروز در شبکه‌ی شهری ایران قابل درک است. از جمله مراکز مهم و حساس در حوزه‌ی مدیریت بحران که در فاز واکنش، اهمیت حیاتی آن روشن می‌گردد، پایگاه‌های مدیریت بحران هستند. بدیهی است در مکان‌یابی هر نوع کاربری شهری، در نظر گرفتن شرایط آن کاربری کمک شایانی در موفقیت و خدمات‌رسانی بهینه‌ی آن کاربری خواهد د...

full text

طراحی مدلی برای مطالعه رویکرد مدیریت ریسک بحران اجتماع محور مطالعه موردی طرح دوام(داوطلبین واکنش اضطراری محلات)

با توجه به اثرات تخریبی بلایای طبیعی و با توجه به این مطلب که کشور ما از کشورهای در معرض بلایا و مخاطرات طبیعی است، پرداختن به برنامه­ها و اصول کاهنده بلایای طبیعی و اثراتشان، توجهی ویژه را طلب می­نماید. اغلب سیاست­های اجرایی با محدودیت مداخله­ی کالبدی مواجه­اند، درحالی­که مؤلفه­های اجتماع­محور امروزه جایگاه بسیار والایی را در این زمینه به خود اختصاص داده­اند. در واقع رویکرد سنتی که فقط بر جنبه...

full text

تبیین الگوی جانمایی پایگاه های مدیریت بحران با استفاده از gis ، نمونه موردی شهر تهران منطقه3

رشد سریع و لجام گسیخته­ی شهرنشینی منجر به درهم­ریزی نظام توزیع خدمات و نارسایی سیستم خدماتی است که امروز در شبکه­ی شهری ایران قابل درک است. از جمله مراکز مهم و حساس در حوزه­ی مدیریت بحران که در فاز واکنش، اهمیت حیاتی آن روشن می­گردد، پایگاه­های مدیریت بحران هستند. بدیهی است در مکان­یابی هر نوع کاربری شهری، در نظر گرفتن شرایط آن کاربری کمک شایانی در موفقیت و خدمات­رسانی بهینه­ی آن کاربری خواهد د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 17

pages  389- 401

publication date 2017-03-15

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023